Dr. Ruhsan Önder yazdı: KKTC’ de Covid - 19’un Matematiksel Yorumu

Kıbrıs İlim Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı Dr. Ruhsan ÖNDER, KKTC’ de Covid – 19 vakalarının seyrini matematiksel olarak yorumlayarak, ilerleyen süreç doğrultusunda, güncel bilgiler paylaştı.
“ECLSS-International Online Conference on Economics & Social Sciences” konferansına, konuşmacı olarak katılan Önder, çalışmaları doğrultusundaki analizlerini paylaştı. Dünyamızı etkisi altına alan pandemi sürecinde,  ülkemizde imkânlarımız dâhilinde önlemler alındığını, testler yapıldığını ve karşılaşılan vakalara tedaviler uygulandığını ifade ederek sözlerine başladı. “Mart ayından itibaren sürdürülen karantina ve kısmi sokağa çıkma, sosyal mesafe uygulaması ve maske zorunluluğu gibi önlemlerle her ne kadar başarılı bir süreç geçirilmiş olsa da Temmuz ayından itibaren ülkeye giriş çıkışların başlamasıyla salgının seyri farklılaşmıştır.” Sözleriyle dikkat çekti. KKTC’ deki imkânlar dâhilinde, Temmuz - Eylül aylarında başa çıkılması zor bir sürece girildi. Sağlık Bakanlığı tarafından günlük açıklanan pozitif vaka sayıları üzerinde yapmış olduğu matematiksel modelleme çalışması sonucu vakaların üstel olarak arttığını gözlemlemiş ve grafiksel analiz verilerinden yola çıkılarak vaka artış hızı interpolasyon yöntemiyle hesaplayarak formüle ettiğini belirtti. Buna göre 2021 Ocak ayına kadar hiçbir karantina uygulaması ve sosyal hayata dair herhangi bir kısıtlama olmaksızın günlük vaka sayısının, korkutucu rakamlara yükselebileceğine dikkat çekti. Eylül-Ekim ayları sürecinde, GKRY’ nde vaka sayıları üç basamaklı rakamlara ulaştığını belirterek; KKTC Hükümetinin aldığı önlemler ve halkımızın maske – sosyal mesafe - hijyen önlemleriyle, ülkemizdeki salgın seyrinin kontrol altında olduğunu ifade etti.
Aşıyla ilgili bir konuya da değinen ÖNDER, “Sağlıkçıların öngördüğü üzere aşının bulunma süresinin uzun olabileceğini göz önünde bulundurarak, bu süre içinde de virüsün yayılması, yeterli derecede insanın bünyesinde bağışıklık gelişmesi ile virüsün zincirleme yayılımı (kitle bağışıklığı) gerçekleşecektir.” Dedi.  Çalışmasındaki bir diğer amacın, yapılacak olan pandemi hastanesinin sağlık personeli sayısı, tıbbi izolasyon-dezenfektasyon malzemeleri ve ilaç gereksinimlerinin öngörülmesi olduğunu belirtti. Eylül ayı sonu ve Ekim ayı itibariyle, tekrar karantina uygulanması ve sosyal hayata kısıtlamalar getirilmesinin, karşılaşılacak vaka sayısını bir hayli kontrol altında tuttuğunu ifade etti. Gereksinim duyulacak sağlık personeli, tıbbi izolasyon-dezenfektasyon malzemeleri ve ilaç gereksinimleri açısından daha tolere edilebilir bir tablo ortaya çıktığını belirterek konuşmasını sonlandırdı.