KİÜ’den AIDS Farkındalığı

HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), doğrudan bağışıklık sistemine zarar veren bir virüs olup bu virüsü taşıyan insanlar “HIV pozitif” olarak adlandırılır. HIV, vücut direncini azaltarak insanların kolayca hasta olmasına neden olur. AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) ise HIV virüsünün bağışıklık sistemini zayıflatmasından sonra ortaya çıkan hastalık hâlidir.

HIV enfeksiyonu, ilk defa ortaya çıktığı 1980’li yıllardan bu yana tüm dünyada artarak yayılmaya devam etmektedir. HIV enfeksiyonu, korunmasız her türlü cinsel temas, ortak enjektörlerle damar içi madde kullanımı ve enfekte kan ve kan ürünlerinin verilmesiyle ya da anneden bebeğe gebelik döneminde, doğum sırasında veya doğum sonrasında emzirmeyle bulaşabilmektedir. Bulaşma yollarının çeşitliliğine bağlı olarak HIV enfeksiyonu tüm yaş gruplarında görülebilmektedir.

Bulaşıcı hastalıkların ihbarı ve bildirim sistemine göre, HIV/AIDS vakalarının bildirimi zorunlu olmakla birlikte, 1994 yılından itibaren özel sürveyans yürütülmekte olup teşhis konulan hastaların bildirimleri isim belirtilmeden, kod kullanarak yapılmaktadır.

Günümüzde hastalığın tedavisinde önemli gelişmeler kaydedilmiş olup tedavi ile bulaştırıcılık önlenebilmekte ve enfeksiyonun anneden bebeğe geçişi engellenebilmektedir.

Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) 2019 yılı raporuna göre; dünyada HIV epidemisinin başlangıcından bu yana 74.9 milyon kişi HIV ile enfekte olmuş, 32 milyon kişi ise AIDS ile ilişkili hastalıklar nedeni ile hayatını kaybetmiştir.

HIV’den korunma

HIV ile enfekte bir bireyin HIV hastalığı ile ilişkili komplikasyonları önlemek amacıyla sağlık eğitiminin sağlanması. Hastalara uygulanan sağlık eğitim stratejileri cinsel sağlık eğitimi, riskli davranış ve uygulamalar, kan ve kan ürünlerinin güvenliği gibi üç konuya odaklanmalıdır. HIV bulaşmasını önlemek için bazı önlemler alınabilir: Kondom kullanmak: HIV korunmasız cinsel ilişkiyle bulaşabildiği için kondom kullanmak geçiş riskini azaltabilir. Gebelik sırasında belli adımlar atmak: Anneden çocuğa HIV geçişi riski HIV ilaçlarıyla azaltılabilir. Geçişi azaltmak için alınabilecek diğer önlemler; sezaryen doğum ve emzirme yerine biberon ile beslemedir. İğne paylaşımını önlemek: Enjektör ve şırınga paylaşımı ihtiyacını azaltmak için iğne değişim programları mevcuttur. Vücut sıvılarıyla teması azaltmak: Sağlık çalışanları HIV bulaşmış kana temas riskini azaltmak için eldivenler, maskeler ve diğer bariyer koruma yöntemlerini kullanmalıdır. Vücut sıvılarıyla temastan sonra cildi iyice ve düzenli şekilde yıkamak da riski azaltır.

KIBRIS İLİM ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ ÖĞR.GÖR. ÇİĞDEM MÜGE HAYLI