KİÜ Öğr.Gör. Kübra Küçüktepe ‘14 Kasım Dünya Diyabet Günü’ İçin Yazdı

KİÜ  Öğr. Gör. Kübra Küçüktepe günümüzün büyük bir sağlık problemi olan Diyabet yani halk diliyle bilinen şeker hastalığı, insülin hormonunun eksikliği veya yetersiz salgılanması ile kendini gösteren , kan şekerini yükselten kronik ve ilerleyici bir hastalık olarak tanımlanmakta olduğunu belirtti. Pankreas tarafından salgılanan insülin, besinlerle aldığımız şekerin hücre içine girip enerji olarak kullanılmasından sorumludur. İnsülin hormonunun kan şekerini düşürücü rolü vardır. Bu yüzden diyabet (şeker) hastalığına sahip kişilerde insülin direnci meydana gelmektedir. Diyabet hem ülkemizde, hem de dünyada sık görülen bir halk sağlığı problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Diyabetin risk faktörleri arasında aile öyküsü, obezite, kötü beslenme alışkanlıkları, fiziksel inaktivite yer almaktadır. Tedavisinde yaşam sekli değişiklikleri (diyet ve fiziksel aktivite gibi), oral antidiyabetikler ve insülin kullanılmaktadır. Kontrol altına alınamamış diyabet (şeker) hastalığı kronik komplikasyonlara ve ani kan şekeri yükselmelerine bağlı olarak ölümlere yol açabilmektedir. Bu sebeple hastalığın tedavisi ve önlenmesi büyük bir önem taşımaktadır.
Küçüktepe, sedanter yaşamın, bir başka deyişle fiziksel inaktivitenin tip 2 diyabet dahil çeşitli kronik hastalıkların risk faktörü olarak kabul edilmekte olduğunu dile getirdi. Egzersiz diyabet gelişme riskini azaltmasının yanı sıra diyabetli hastalarda diyet ve farmakolojik tedavi ile birlikte önemli bir etmen olduğu kabul edilmektedir. Egzersiz yapmak diyabetli bireyin kan şekerini düşürmekte,insülin ihtiyacını azaltmakta,kan basıncının ayarlanmasına yardımcı olmakta,kilo verilmesini sağlamakta,kemik erimesini önlemekte ayrıca bireyin kendisini iyi hissetmesini sağlamakta olduğunu vurguladı.
Küçüktepe, özellikle diyabet hastalarının günlük yaşam programlarına yaşam kalitesini artırmak için egzersizi bir rutin haline getirmelerini söyledi. Diyabet hastalarının tedavi programlarında yoğun olarak aerobik , kuvvetlendirme ve esneklik egzersizleri yer almaktadır. Diyabetli hastalarda egzersiz programları geleneksel olarak yürüyüş, koşu, bisiklet kullanma ve yüzme gibi aerobik egzersizler üzerine odaklanmıştır. Kuvvet antrenmanları da, kas kütlesini korumak ve arttırmak yoluyla metabolizmayı hızlandırarak ve insülin duyarlılığını düzelterek, aerobik egzersizleri desteklemektedir. Esneklik egzersizleri de tamamlayıcı bir unsur olarak görev yapmaktadır. Basit egzersizler olarak diyabetli bireylerin 45 dakika süreyle yerleri ve camları silmesi, araba yıkaması , 30 dakika süreyle hızlı tempoda bahçe işleriyle ilgilenmesi, yaklaşık 2 km mesafeyi 35 dakikada tamamlayacak tempoda yürümesi, yaklaşık 10 km mesafeyi 30 dakikada bisiklet ile kat etmesi , yaklaşık 3 km boyunca bebek arabası itmesi , 15 dakika süreyle ip atlamak veya merdiven çıkmak gibi egzersizleri örnek verebileceğini belirtti.
Küçüktepe , diyabetli hastaların yemekten hemen sonra veya hemen öncesinde egzersiz yapmaması gerektiğini en iyi egzersiz zamanının yemekten 1,5 – 2 saat sonra olduğunu belirtti. Egzersiz öncesi ve sonrası kan şekeri ölçülmeli eğer egzersiz öncesi ; 240 mg / dl üstünde ise egzersiz yapılmamalı, 100 mg / dl ise karbonhidrat içeren gıda alınıp egzersiz öyle yapılmalı ,60 mg /dl altında ise egzersiz kesinlikle yapılamamalıdır. Ayaklarında his kaybı olan hastalar yüzmeyi tercih edebilir, hipertansiyon olan hastaların mutlaka kontrol altına alınması gerekmektedir. Aşırı sıcak ortamlarda egzersiz yapılmamalıdır. Tip 1 diyabetlilerde glisemik kontrol dengesini korumak daha fazla dikkat gerektirmekte olduğunu belirtti.
Küçüktepe, son olarak düzenli egzersizin hem diyabet gelişim riskini azalttığı, hem de tedavinin bir parçası olduğunu söyledi. Diyabetli bireylerin egzersiz öncesi muhakkak sağlık kontrollerinden geçmeli, bireye özgü egzersiz programları hazırlanmalı ve bireylerin bu programa uyumları desteklenmesinin büyük bir önem taşıdığını vurguladı.

KIBRIS İLİM ÜNİVERSİTESİ
FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON BÖLÜMÜ
ÖĞR.GÖR.KÜBRA KÜÇÜKTEPE