Aşıların, Covid-19 salgınına etkisi

Pandemi hayatımızda pek çok şeyi değiştirdi. Bilim kurgu filmlerinde izlediğimiz olayları, Şubat ayından itibaren deneyimleyerek yaşadık ve hala yaşıyoruz da. Pandemi kelimesinin anlamı ve tam olarak ne kastettiği bilinmiyordu; Aralık 2019 Çin’de vakalar çıkmaya başladığında da, Ocak ayında salgınların nedeninin koronavirüs olduğu belirlendiğinde de ve Mart ayında ülkemizde ilk vakalar çıkmaya başladığında da bunun kimse uzun soluklu bir süreç olacağını tahmin edemezdi. Günler geçtikçe ve dünya çapında vakalar arttıkça, birden bire pandeminin içinde bulduk kendimizi. Hayatımızda ilk defa karantina sürecine girdik, dezenfektanlar aldık, maske taktık ve sosyal izolasyon ne demek öğrendik. PCR testi moleküler biyoloji laboratuvarında deneylerimizde kullandığımız bir test olmaktan çıktı; teşhis için günde binlerce insana yapılan araç oldu. Fakat bütün bunlar salgını önlemeye yetti mi? Toplumu salgından etkili bir şekilde nasıl koruyabilirdik?

Acil aşı geliştirme protokollerinin devreye girmesiyle, Ağustos ayını takiben faz çalışmaları ivme kazandı. Biontech/Pfizer, Gamaleya Enstitüsü, Moderna ve Oxford/ /AstraZeneca aşıları uygulanan bireylerde yüksek doz antikor geliştirdiğini saptanması üzerine, Covid-19 salgının eradike edilmesine yönelik ümitler arttı. Güncel veriler ışığında, Covid-19 aşının şu ana kadar 131 ülke genelinde toplam 4195 klinik faz çalışmaları yapılmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, etkililik ve güvenlilik sonuçları baz alınarak şu anda geliştirilmekte olan birçok potansiyel COVID-19 aşısının olduğunu belirtmiştir.11 Aralık 2020 tarihinde Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci öncülüğünde Pfizer ve BioNTech tarafından gerçekleştirilen koronavirüs aşısı, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından acil kullanıma onaylanmıştır. mRNA temelli olarak üretilen bu aşı, enfeksiyona karşı güvenli bir şekilde koruma geliştirmek için vücudun doğal savunma mekanizmasıyla birlikte çalışmaktadır. mRNA, bir kişinin genetik yapısını değiştirmez ve hücre çekirdeğine asla girmez. Bu, mRNA'nın DNA'mızı hiçbir şekilde etkilemediği ve genetik kodumuzu değiştirmeyeceği anlamına gelmektedir.

Aşılama, Koronavirüse karşı bağışıklık sistemini güçlendirerek toplumu hastalıktan korumak ve bulaşmayı önlemek için en etkili bir yoldur. Pandemiyi sonlandırmak ve virüse karşı direnç geliştirerek ölümleri azaltmak için etkililik ve güvenlilik çalışma sonuçları bilinen ve ruhsatı alınan aşıların yapılması toplum sağlığı için çok önemlidir. Aşılama ile birlikte sosyal mesafe, el hijyeni ve maske kullanımına uyulduğu takdirde pandeminin kısa sürede bitmesi ve eski yaşamlarımıza dönmeye başlamamız kaçınılmaz olacaktır.

Kıbrıs İlim Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Hemşirelik Bölümü Öğr. Gör. Nazlı Melis Misyağcı