Schengen bölgesindeki ülkelerden Hollanda temmuza, Yunanistan ise ağustos ortasına vize randevusu veriyor. Diğer ülkelerin randevusu ise kapalı. İş insanından sanatçısına kadar yüzlerce kişinin vize başvurusu reddediliyor. Rakamlar, Schengen vizesine Türkiye’den yapılan başvurularda ret oranının son beş yılda iki kat arttığını gösteriyor. Aracı kurumlarda vize kuyrukları oluşurken başta Almanya olmak üzere Schengen bölgesindeki ülkeler Türkiye’ye özel bir kısıtlama olmadığını hatta geçen yıllara oranla vize oranlarında artış bile olduğunu açıkladı.

Almanya Büyükelçiliği’nden yapılan son açıklamada 2022 yılının ilk 5 ayında 60 bin kişiye vize verilirken 2023’ün ilk 5 ayında bu rakamın 100 bine çıktığına dikkat çekildi. Ancak aynı dönemlerde kaç kişinin başvurusunun reddedildiğine dair bir bilgi paylaşılmadı. Peki bu durum neden yaşanıyor, çözümü var mı? Sorularımızı AB-Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut yanıtladı.

Türkiye'den yapılan Schengen vize başvurularının reddedilme oranı son beş yılda iki kat arttı. 2017’de Türkiye'den yapılan başvuruların reddedilme oranı yüzde 6.5’ken 2022'de bu rakam yüzde 15.7'ye yükseldi. Bu tabloyu nasıl yorumluyorsunuz?

2022 yılında Türkiye en çok Schengen vizesi başvurusu yapan ülke oldu. Geçmiş yıllara göre çok daha yüksek sayıda vize başvurusu geldi. Bunda pandemi döneminin etkisi var. O dönemde vize retlerinde de genel bir artış yaşandı. 2022’de genel ret oranı yüzde 17.9. Burada bir parantez açmak gerekirse Türkiye’den yapılan başvuruların tamamını Türk vatandaşlarının yaptığını düşünmemek lazım. Bahsettiğiniz ret oranına yani yüzde 15.7’ye ülkeden başvuru yapan yabancı uyruklular da dahil.

Türkiye’nin ret oranı düştü

Bu açıklamanıza göre, Türk vatandaşlarının aldığı ret oranı daha mı düşük?

Türk vatandaşlarının aldığı ret oranı bahsettiğiniz yüzde 15.7’den daha düşük. Ve bu genel ret oranının da altında. 2021’e kıyasla 2022 yılında Türkiye’nin ret oranı düştü. Ama sizin çizdiğiniz tablonun aksine ileri tarihe randevu verme hatta hiç vermeme ya da başvuru reddi Türkiye’de AB’nin siyasi bir tutumu olarak algılanıyor. Avrupa Birliği veya üye devletler tarafından Türkiye'nin Schengen bölgesine erişimini kısıtlamak adına alınmış herhangi bir siyasi karar bulunmamakta. Her vize başvurusu, ilgili üye devletlerin yetkili mercileri tarafından gayretle değerlendirilir.

İşlemler objektif bir biçimde yapılıyor

Yine de daha önce defalarca yurt dışına seyahat eden iş insanlarının, sanatçıların vize başvuruları reddediliyor. Aralarında konser iptal etmek zorunda kalanlar var.

Bireysel vize başvuruları hakkında yorum yapamam. Çünkü biz buradaki AB temsilciliği ya da Brüksel’deki komisyon olarak bireysel başvuruları değerlendirmiyoruz. Bireysel başvuruların kabul edilme veya reddedilme nedenini sadece ilgili ülkenin yetkili makamları bilebilir. Ama Türkiye'ye ve Türk vatandaşlarına çok yüksek oranda çoklu giriş vizesi veriliyor. Türkiye’ye sağlanan çoklu giriş vizesi genel ortalamadan yüzde 20 civarında daha fazla.

Bu durumun ticari anlamda sadece Türkiye’yi değil, aynı zamanda Avrupa’yı da etkileyeceğini düşünüyor musunuz?

Konsolosluklar ve elçiliklerin bilinçli bir şekilde çalıştıklarını düşünüyorum. Üye devletlerin organları her topluluktan insanı dikkate alarak objektif bir biçimde işlemleri sürdürüyor.

Kendinizi bir Türk vatandaşının yerine koyup empati yapmanız gerekirse, ne düşünürdünüz ve nasıl hissederdiniz?

Bu durumda olsaydım başvurumu asla geciktirmez, gerekli mercilere hareket imkanı tanıyacak bir sürede gerçekleştirirdim. Çünkü vize için gereken prosedürler var ve başvuru sıkıştırıldığı takdirde gecikmeler yaşanabilir. Erken davranıldığında özellikle belgeler konusunda daha rahat bir hazırlık yapılır. Yetkililer için de ne kadar fazla gün olursa başvuruyu itinayla inceleme imkanı da o denli artar.

Yunanistan ve Hollanda dışında Schengen ülkeleri temmuz sonuna dek randevu vermiyor. Tarihler belirsiz, bu konuda ne söylemek istersiniz?

Tekrar belirtmek isterim ki, ben müstakil çalışan elçiliklerin hiçbir işlemine müdahil değilim. Bu tür konularda bilgi almak istiyorsanız doğrudan elçiliklere başvurmalısınız. Ama diplomat meslektaşlarımın her birinin randevu konusunda mümkün olduğunca titiz bir biçimde çaba sarf ettiğini söyleyebilirim. Başvuruların kayda alınması konusunda da aynı çaba mevcut. Fakat talepte aşırı bir yoğunluk söz konusu. Zamanında randevu verme noktasında sıkıntılar oluyor.

“Hak edenlere vize veriliyor”

Türkiye’de resmi makamlar da vize reddi konusunda sorun olduğunu açıkladı. Siz ise Schengen bölgesi ülkelerden değil aşırı talepten sorun yaşandığını dile getiriyorsunuz. Konuşmamızda daha önce de söylediğim üzere Avrupa Birliği veya üye ülkelerin vize başvurularını kısıtlamak ya da reddetmek gibi bir politikası yok. Yoğun talebi karşılamak adına büyükelçilikler ve konsolosluklar aynı şekilde yoğun çaba harcıyor. Vize başvuruları bireysel olarak değerlendiriliyor ve bu değerlendirme sonucunda hak edenlere vize veriliyor.

Peki sorunun çözümü nasıl olacak?

Umarım daha hızlı ve pratik çözümler bulabiliriz. Ama tekrar edeceğim, bu konuda bir ret politikası yürütülmüyor. Türk vatandaşları yalnızca yoğunluktan kaynaklanan teknik zorlukları tecrübe ediyor. •